GỌI THẦY BẰNG ANH

TIỂU HÙNG TINH

ảnh internet:  TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HUẾ

             Chút tưởng nhớ Thầy Nguyễn Phụng Hoàng -Giáo sư ĐHSP Huế

            Trong buổi họp mặt bạn đồng khóa La Sơn Phu Tử (ĐHSP Huế 71-75) tháng 5/2018 tại Sài Gòn, có một phụ nữ đứng tuổi đến dự, các bạn giới thiệu đó là phu nhân thầy Nguyễn Phụng Hoàng. Rồi Cô cùng đoàn chúng tôi  tham quan Gò Công.  Hỏi thăm, cô cho biết Thầy mất lâu rồi. Sau 30-4-75, người ta chỉ giao làm “cán bộ nghiên cứu”, không cho giảng dạy cho đến khi mất.

            Theo chúng tôi biết, Thầy vốn là một giáo sư Toán xuất sắc, được học bổng du học Mỹ  và đỗ tiến sĩ giáo dục (chương trình học). Khoảng năm 1973, Thầy về nước và dạy môn giáo dục học ở Đại học Sư phạm Huế các năm 3, năm 4. Trước đó, chúng tôi chỉ quen với tư tưởng giáo dục của Khổng Tử, nặng lối học từ chương, quá lắm thì cũng biết đến J.J. Rousseau qua tác phẩm Emile và giáo dục. Học với Thầy, chúng tôi tiếp cận được nhiều tri thức về nguyên lý, các quy tắc, lý thuyết giáo dục và giảng dạy  khá mới lạ. Lý thuyết đa dạng, chưa có dịp thực hành, chưa đủ thời gian nghiền ngẫm, chưa đủ độ thấm sâu nhưng chúng tôi  vẫn cảm  nhận có một điều gì đó thôi thúc, làm mình trăn trở về giáo dục. Sau này giáo dục bị chính trị hóa, người ta đưa lý thuyết hầm bà lằng vào, nhớ đến những bài giảng của Thầy mà tiếc.

            Đùng một cái, 30-4. Chúng tôi tiếp tục học còn Thầy và các vị giáo sư khác không bị  bắt bớ cải tạo gì, được lưu dụng (*) và cho làm “cán bộ nghiên cứu”. Chúng tôi ra trường, đi xa, không có điều kiện biết về trường cũ thầy xưa.

            Anh bạn QĐV kể rằng sau khi hết hạn cải tạo, có về trường cũ, gặp Thầy giữa sân. Anh nghiêm người ngả mũ: Chào Thầy! Thầy mừng rỡ xúc động rồi buồn rầu bảo ở đây người ta gọi tôi bằng ANH, không ai gọi tôi bằng THẦY như anh cả. Tìm hiểu sau này mới biết, học trò cũ của Thầy được giữ lại trường  kể đến hàng chục, bây giờ  đã là đồng nghiệp với Thầy, có bạn  là tiến sĩ, phó giáo sư, được ưu ái trọng dụng còn Thầy chỉ là cán bộ  nghiên cứu, bị cô lập, chẳng ai biết đến Thầy, cực chẳng đã có gặp hoặc trong khi họp hành đều gọi là ANH.

            Mới nghĩ: Tội của Thầy là quá giỏi mới giành được học bổng du học đỗ tiến sĩ, ác cái là tiến sĩ Mỹ mới chết chứ! Cũng có thể cái tội của Thầy là chỉ biết học biết dạy, không biết cơ hội chính trị, lại cũng  không giàu có gì nên mới rơi vào triền miên bế tắc chứ như người ta biết khom lưng quỳ gối hoặc bỏ  tiền vượt biên thì biết đâu  lại đổi đời.

            Thầy không bị phê đấu, không bị đi cải tạo, được lưu dụng nhưng nỗi đau của Thầy là trí thức bị bỏ phế, người ta không sử dụng tri thức, không quan tâm đến những đề đạt học thuật, chẳng khác gì giam lỏng tri thức cho đến chết.

Một nỗi đau đớn nữa của Thầy là bị ngay những học trò cũ của mình quay lưng, lỡ giáp mặt  cũng chỉ gọi bằng ANH, một chút thân tình thầy trò cũng mất. Hỡi những người bạn tôi ở ĐHSP Huế, sao các bạn nỡ gọi thầy Hoàng bằng ANH? Ai dạy các bạn điều ấy?

            Rồi nghĩ lại, các bạn đối xử với Thầy vậy là còn nhẹ. May mà các bạn chưa có vinh hạnh học tập cách mạng văn hóa Trung Quốc để thành vệ binh đỏ chứ nếu học vào rồi biết đâu lại lôi Thầy ra đấu tố sỉ vả, thậm chí đánh đập, đem đi bêu giữa phố không chừng. Nên chi cũng cảm ơn các bạn vậy!

7-2019

(*) Có nơi, có người còn gọi là lưu dung (dung trong nghĩa dung thứ- cách mạng tha thứ khoan hồng mà giữ lại)