BỀ TRÊN GHÉT GÌ NHẤT

TIỂU TỬ VĂN

ảnh internet

            Sắp lên  đường đảm nhận trọng trách, Cán Cầy đến xin chỉ giáo, Cẩu Sư dặn:

            - Làm cán làm quan gì cũng phải biết đạo thờ trên, không chỉ biết ý thích để cung nạp mà còn phải biết bề trên ghét gì để tránh.

            Cầy thưa:

            - Thích thì dễ biết, xin hỏi bề trên ghét gì?

            Cẩu giảng:

            - Bề trên ghét nhất  là kẻ dưới tự nhận mình tài giỏi, khoe tài khoe công. Xưa, Nguyễn Hữu Chỉnh xui Nguyễn Huệ  kéo quân ra chiếm  Bắc Hà, Huệ ngần ngừ bảo sợ Bắc Hà lắm người tài. Chỉnh  bảo nhân tài đất Bắc chỉ có mình Chỉnh, Chỉnh đi trong nước trống không, đừng sợ! Huệ nắn lại: Không sợ ai hóa ra chỉ sợ mình ông sao? Chỉnh hết hồn. Sau này chính Huệ sai  Vũ Văn Nhậm nửa đêm đâm chết Chỉnh.

            Quan tướng  xưa lập công to, được vua ban thưởng vẫn phải luôn mồm tán  nhờ ân uy của bệ hạ chứ hạ thần nào có công lao gì, quên bài thuốc sống đó xem như khai tử!

            Nay cũng vậy, báo công trước hết phải tán  nhờ sự lãnh  đạo tài tình sáng suốt, sự chỉ đạo quản lí sâu sắc của bề trên. Giấu mình dồn hết công lao cho bề trên  chứ khoe tài khoe công là “khi quân phạm thượng”, chết đấy!

            - Bề trên còn ghét gì nữa?

            - Ghét tán tụng  thừa tướng trước mặt vua làm cho trăm quan chỉ biết có thừa tướng mà không biết có vua, kiểu này không lo khử trước coi chừng bị tiếm ngôi! Thời nay, cơ quan, địa phương, trung ương gì cũng vậy, phó muốn sớm lên ghế trưởng, trưởng  sợ phó tranh đoạt, bề ngoài giả mặt  đoàn kết thống nhất chứ bên trong bao giờ cũng gằm ghè kềm chế, rình chực hất đổ nhau.

            Cầy hỏi gặng:

- Thế có nên khen ông phó trước mặt ông trưởng để khoét sâu mâu thuẫn nội bộ không?

Cẩu lắc đầu:

- Chớ dại, điều đó khác gì đề cao ông phó mà chê bai để hạ uy tín ông trưởng, nguy lắm! Hơn nữa, nhiều khi ông phó chưa bị gì mà  kẻ tán dương lại ăn đạn vì bị ghét lây, bị xem là tay chân ông phó. Nên chi phải cẩn thận  miệng mồm, theo chức lớn mà hùa. Bề trên yêu ai kẻ đó sống, ghét ai thì người đó đi đời.

 

14-11-21