Vận dụng LUẬT PHÁP

BÚT NGUYÊN TỬ   

Ảnh internet

            Đời Tống, Trương Quai Nhai làm huyện lệnh Sùng Dương, một hôm bắt gặp tên coi kho tiền nhón một đồng bỏ vào túi liền  bắt đem tra khảo và luận tội: Một ngày một đồng, nghìn ngày nghìn đồng, nước chảy đá mòn, dây  cưa đứt gỗ, bọn sâu dân mọt nước này không sớm trị thì nó tàn hại còn gì. Luận tội xong, đem  trảm quyết.

          Quai Nhai được tiếng nghiêm minh, thăng tiến vùn vụt, được kéo về triều làm quan đại phu kiêm coi hình viện.

          Ngày nọ, phải tra xét một vụ làm rỗng ruột quốc khố, quan phụ trách ngân khố bị Quai Nhai sai áp giải đến tra hỏi, sau đó tha bổng. Có người ngạc nhiên hỏi vì sao tên coi kho chỉ nhón một đồng mà bị xử trảm còn tên này làm sập cả ngân khố mà vẫn không mất sợi lông chân. Phải chăng ngài vận dụng luật lệ  trước sau bất nhất, không nghiêm chỉnh?

          Quai Nhai đại phu nghiêm giọng giảng:

          - Tên coi kho trước sở dĩ bị trảm quyết là vì phạm tội cắp của công còn tên sau này chỉ  phạm lỗi  làm thất thoát gây hậu quả nghiêm trọng chứ không phải tội ăn cắp.  Tên trước trực tiếp lấy tiền bỏ vào túi mình còn tên sau làm tiền rơi vào túi người khác để sinh lợi cho nhiều người. Hai hành động, hai động cơ, hai thái độ khác nhau.

          - Thế tiền đâu trong túi nó hàng tỉ, chưa kể đến tiền nó ăn phá, đánh bạc, bao gái?

          Quai Nhai xua tay:

          - À, đó là tiền người ta cho lại, người ta cho thì nó lấy, ai cho  người nấy chịu, luật đời mà!  Nó đâu có ăn cắp mà ghép tội cho nó. Xét cho cùng, cũng do nó nhiệt tình mà thiếu cảnh giác, trình độ nghiệp vụ có chỗ non yếu bất cập,  khả năng điều hành hạn chế nhưng một hai bắt nó gánh vác trọng trách mà ra. Giờ vỡ nợ  rồi dồn lên bắt nó chịu tội thì sao gọi là nghiêm minh. Nếu quy tội thì phải quy cho người tổ chức ra nó, mà như vậy hỏi bầu bán sao cho kịp, bắt hết thì còn người đâu mà làm việc! Vì thế, sau  khi cân nhắc mọi điều, bản chức quyết định tha bổng.