NỬA THẾ KỶ CẢI CÁCH GIÁO DỤC

BÚT NGUYÊN TỬ

ảnh internet

          30-4-75, VNCH thất thủ, đang là sinh viên năm 4 ĐH Sư  phạm, chúng tôi phải học  tiếp  đến cuối năm 1976 mới đi dạy.

            Nhiều tên, nhà trường cách mạng, nhà trường nhân dân, nhà trường XHCN, nhà trường mới… tha hồ gọi. Với một lô một lốc lý thuyết chính trị xoay quanh quyển sách Dưới lá cờ vẻ vang của đảng, vì độc lập tư do, vì chủ nghĩa xã hội, tiến lên giành những thắng lợi mới. Quyển sách có cái tên không giống ai, dài lòng thòng như câu khẩu hiệu nên khi  nhắc đến người ta chỉ nói tắt  sách Dưới lá cờ… Rồi  bao luận điểm về tính giai cấp trong nhà trường, nhà trường là bộ phận của cuộc cách mạng văn hóa tư tưởng, nhà trường là công cụ của chuyên chính vô sản… nghe phát nóng lạnh.

            Nhà trường cũ trước đây dù là trường sư phạm nhưng với phương châm khai phóng nên chúng tôi không bị ràng buộc trong những hình thức suy nghĩ khuôn phép máy móc. Nay bị nhồi đi nhồi lại về nguyên lý, phương châm, mục tiêu giáo dục, người ta còn vè hóa cho dễ tụng là Hai vai thì gánh phương châm- Đầu đội nguyên lý- Tay cầm mục tiêu. Hóa ra chẳng phải khoa học giáo dục gì cả mà chỉ là những luận điểm chính trị, một loại khoa học bị chính trị hóa nên chỉ tồn tại nhất thời.

            Rồi biết bao thứ lạ tai nào  giáo khoa là pháp lệnh, giáo án, giáo học pháp,  nghe càng nghiêm trọng Trước đây chỉ nghe nói đến soạn bài, sách giáo khoa thì tự giáo viên  chọn và gợi ý cho học sinh  chứ không bắt buộc phải mua, bản thân giáo viên đã là sách giáo khoa rồi. Bây giờ nghe  như  pha mùi hình sự, làm không đúng không khéo ảnh hưởng đến “sinh mệnh chính trị”, nguy!

            Rồi 5 bước lên lớp, dự giờ thăm lớp, thao giảng, hội thi, hội giảng, giáo cụ trực quan, sáng kiến kinh nghiệm, bồi dưỡng chính trị, thi đua trăm thứ hầm  bà lằng mạnh ai nấy hiểu, mạnh trường nào trường đó làm rồi  nhận xét  đánh giá phán biểu lung tung, hình thức chủ nghĩa, chẳng những không mang lại lợi ích mà còn làm cho giáo viên ớn tận cổ, sợ như sợ hủi. Chất lượng giáo dục sụt dài, tiêu cực đầy rẫy, chạy điểm chạy bằng, gian dối dỏm giả hoành hành trắng trợn không còn ra thể thống gì. 

            Gần tròn nửa thế kỉ "giáo dục cách mạng", người ta  vẫn loay hoay cải cách. Từ nhập cấp 1 và cấp 2 thành phổ thông cơ sở rồi tách, từ phân ban đến xóa phân ban rồi phân ban ở cấp 3. Từ trung học và đại học  thi riêng đến 3 chung rồi thi riêng, rồi tách môn nhập môn... Từ cải cách mẫu chữ (chữ cải cách cụt lủn như con bún phế phẩm) rồi bỏ, dạy học vần theo kiểu đọc ngược thấy không ổn trở lại đọc xuôi. Từ dạy học vần bắt đầu bằng chữ O chuyển qua chữ E rồi trở lại chữ O...

            Đến bây giờ, gần tròn nửa thế kỷ “giải phóng”, tự hào nửa thế kỷ “đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác” lại hô giáo dục xuống cấp, cần chấn hưng giáo dục, rồi loay hoay cách dạy học vần, viết sách giáo khoa lớp 1. Bao núi tiền bạc hoang phí, biết bao thế hệ thầy trò bị đưa ra  làm chuột bạch cho công cuộc thí nghiệm cải cách giáo dục trường kỳ vĩ đại này!

5-2020