TRÍ MẠT

BÚT NGUYÊN TỬ

ảnh internet

              Ba Mù U kể chuyện Vị vương than thở rằng ở đâu lúc nào cũng đề cao khoa học kĩ thuật, xây dựng đội ngũ trí thức, lập viện này viện nọ, lượng giáo sư tiến sĩ thuộc loại hàng đầu khu vực và thế giới thế mà công trình nghiên cứu sáng tạo vào hạng bét, đội ngũ trí thức hùng hậu nhưng sáng chế không bằng người nông dân ít học, hèn chi khoa học kĩ thuật cứ lạc hậu. Nguyên do vì đâu?

            Triều thần vốn là các đại quan đầy mình học hàm học vị ậm ờ ú ớ thốt không nên lời. Vị vương thất vọng bãi chầu.

            Năm Lá Dừa Nước hứ một cái:

            - Nguyên do rành rành.

            Mù U mắng:

            - Chuyện quốc gia đại sự, người ta đầy mình bằng cấp học vị nhìn còn chưa ra nữa là thứ bình dân học vụ như ngươi. Nguyên do nào?

            Dừa Nước cười khẩy:

            - Do cái thời trí mạt mà ra. Trí thực tài trong nước không biết dùng, không có đất dụng võ nên đem chất xám bán cho nước ngoài còn trí thức ngoại dù được mời gọi cũng không dám về vì sợ trên trải thảm dưới rải đinh. Thế là mất “trí”.

            Số còn lại thì trắng đen lẫn lộn, thứ thiệt lẫn đồ dỏm đồ gian. Trí thức bị “nhà nước hóa”, thành công chức nhà nước, nói và làm theo chỉ thị, suy nghĩ  đón chiều lãnh đạo, phụ họa ý đồ cấp trên chứ không suy nghĩ độc lập. Không dám tranh biện, không dám nói khác, sợ quy kết về quan điểm lập trường, sợ phê bình chỉ trích, “Sĩ khí rụt rè gà phải cáo” (Tế Xương) thì trí tuệ cũng ôi thôi rồi! Thêm nữa, làm việc nhà nước nên nhiễm căn bệnh công chức sớm vác ô đi tối vác về, tìm tòi suy nghĩ sợ hao sức nhọc đầu sinh chuyện, trí thức thành trí “ngủ” từ khuya.  Trí thức không suy nghĩ bằng chính cái đầu của mình mà thậm chí chỉ tư duy bằng  bụng, hỏi còn đâu trí thức.

            Chưa hết, được thành chức sắc thì lột quẳng trí tuệ, không mài sắc tư duy mà mài sắc mưu mánh, không tích lũy học thuật mà chứa chấp thủ đoạn, không lưu tâm khám phá chỉ chủ tâm tranh đoạt. A dua xu phụ làm mất tính độc lập,  bổng lộc đặc quyền đặc lợi càng cao thì sĩ khí càng tồi, thủ đoạn càng già thì tính chân thực khoa học ngay cả tính người cũng mất. Trí suy đồi trí tồi trí mạt thế  đấy!

7- 2017