ĂN ĐỘN (chuyện xưa chưa cũ)

TIỂU HÙNG TINH

Ảnh internet

 

          Thuở nhỏ đã nếm mùi ăn độn (vùng Quảng Trị gọi là ăn trộn), độn với khoai khô, sắn tươi hoặc sắn lát. Chủ yếu là người lớn ăn, trẻ con được ưu tiên phần cơm nhiều hơn. Thường thì các tháng giêng hai giáp hạt chứ ngày mùa thì có cơm trắng. Giữa những năm 60, chiến tranh nổ ra, mùa màng thất bát, phải ăn cả bắp Mĩ  (nay gọi là bắp lai dành chăn nuôi) trừ bữa nhưng chỉ một thời gian ngắn.

            Sau 75 nhất là đầu những năm 80 đi dạy vùng Núi Quế mới thấm cảnh ăn độn. Tiêu chuẩn 13 kí lương thực trong đó 65% độn. Độn khoai mì (sắn). Khoai mì ở địa phương là loại chắc thịt và đắng rất khó ăn. Người ta chỉ róc vỏ ngoài (còn lớp vỏ bọc mỏng) rồi xắt lát thật dày khoảng một phân. Mua về phải đem đi xay bột làm bánh tráng hoặc ngâm qua đêm sau đó xắt mỏng  mới nấu ăn được. Không ăn thì đói, ráng ăn vào rồi nóng người, mắt cứ đổ ghèn.

            Chưa hết, còn độn bo bo. Loại hột tròn màu nâu có lớp vỏ bọc trong và dai như nhựa nghe đâu bên Tây người ta xay bột dùng làm thức ăn cho ngựa. Của viện trợ nhưng nhà nước vẫn bán trừ vào tiêu chuẩn lương thực. Mua về nấu cả buổi cho mềm rồi ăn. Nhai lụp bụp nhạt thếch cứ thế tống cho đầy bụng chứ dạ dày không tiêu hoá nổi, vào thế nào thì đi cầu ra thế ấy, có người tếu táo gọi là sao y chánh bản.

            Đói dài ngày nhưng ăn cũng như làm nghĩa vụ, nhìn bữa ăn độn những muốn chạy, thôi thì ngốn ngáo cho lẹ mà đứng dậy cho xong.  Thế nhưng có anh bạn là giáo viên đổi lên Tây nguyên cực chịu không nổi, bỏ việc  rồi về xin dạy ở trường vừa ngó bữa cơm độn, anh ta mừng rỡ xuýt xoa: Thế này thì nhất rồi, trên kia làm gì có mà ăn. Mình đói muốn ra ma còn anh ta đã thực sự là con ma đói. Tội nghiệp!