KHOAN và NGHIÊM

TIỂU TỬ VĂN

Ảnh  internet

          Tử Sản dùng khoan để trị mà nước yên bình. Tử Sản mất, Thái Thúc cũng bắt chước cai trị khoan dung nhưng nước loạn, phải dùng nghiêm trị nước mới yên.

         Khổng Tử nghe chuyện, căn dặn bọn đệ tử rằng dùng khoan chính thì người ta dễ ngươi, dễ ngươi thì phải dùng nghiêm chính để trị. Dùng nghiêm chính thì dân khổ sở, phải dùng khoan chính mà cứu. Trong nghiêm có khoan, trong khoan có nghiêm, có lí có tình. Tất  cả phải xuất từ cái tâm của người quân tử.

            Hơn hai nghìn năm sau, Tư Sạn có biệt danh là Hỏng Tử đảm chức tư không lo việc hình luật nước Việt cũng vận dụng khoan và nghiêm. Sạn căn dặn bọn tay chân thuộc hạ rằng khoan hay nghiêm tùy người. Người có quá trình cống hiến, có nhân thân lí lịch vào  loại COCC thì phải chú ý khoan, người “phương diện quốc gia” thì phải lấy phương châm “hình không đến đại phu” mà đối đãi. Với quan chức nếu phạm lần 1 thì nhắc nhở, lần hai- góp ý, lần 3- phê bình, lần 4- cảnh cáo, lần 5- cách chức, lần 6- sa thãi, lần 7 mới đưa ra tòa xử treo. Loại ăn miếng trả miếng, động đến nó nó động đến mình thì nên cảnh cáo phê bình góp ý, xử lí nội bộ càng tốt. Còn ba thứ hạ nhân vô thân cô thế thì cứ mà nghiêm tới số để răn đe thiên hạ.

            Vận dụng nhuyễn quá tới mức coi người đặt tội, cứ như diễn trò. Cái lều lấn chiếm thì dẹp tới số, cái lầu lấn chiếm thì tha, khu vực dân thì ủi, khu quan chức thì nắn né, đường không còn thẳng mà “cong mềm mại”, xét thật dữ nhưng xử khơi khơi lí do đánh chuột sợ vỡ đồ. Có đứa ăn trộm ba con vịt ba năm tù còn đứa biển thủ hàng tỉ bạc lại xứ treo. Thậm chí có đứa vô tội cũng nện cho nhận tội, không chịu nhận tội thì bàn giao luôn cho Diêm vương, tạo điều kiện cho ổng rước ngay tại đồn công an.

           

7-2015