CHÍNH TRỊ BÁ ĐẠO

TIỂU HÙNG TINH

ảnh internet

            Ba Tràu giảng rằng chính trị thì có vương đạo và bá đạo. Vương đạo chủ trương lấy giáo dục để  nêu gương, lấy đạo đức để cảm hóa dân chúng, điều hành xã hội.  Còn bá đạo chủ trương lấy mưu  lược, lấy sức mạnh, lấy hình luật để  cai trị thiên hạ.

            Tư Hẽn bình thêm:

- Vương đạo chỉ chú trọng đạo đức, giáo dục nên thiên hạ lờn còn bá đạo chủ trương dùng hình pháp cưỡng bức nên thiên hạ sợ. Người ta thường ví von rằng vương đạo như nước, bá đạo như lửa, người ta không sợ nước nên lắm người chết vì nước, còn sợ lửa nên ít ai chết vì lửa, nên phải trị dân bằng hình pháp,  theo lối bá đạo.  Cũng có người cho rằng cần trung hoà cả vương đạo lẫn bá đạo , vừa thuyết phục vừa cưỡng bức, vừa giáo dục vừa trừng phạt, đó mới là cách cai quản xã hội hiệu quả nhất.

Nghe tới đây, Năm Diếc thắc mắc:

- Thế cai trị xã hội mà nay đánh mai xoa, nay bạn mai thù xoành xoạch , nay nói thế này mai  bày thế khác, nói  không  làm thậm chí nói đường làm nẻo, nay hứa mai hẹn mốt khất  ngày kia xù, nay nhử mai lừa mốt bịp ngày kia xỏa óa, nay mượn tạm mai sung công mốt tịch thu kia chiếm dụng, ưa thì bày không ưa thì bỏ, sáng đúng chiều sai mai lại đúng… thì chính trị đó là vương đạo hay bá đạo?

Ba Tràu ỡm ờ:

- Cũng là bá nhưng không phải  chính trị bá đạo mà là bá…

- Bá gì?

- Bá láp!

6-2019